Günümüzde veriye dayalı karar vermek işletmeler için hayati önem taşımaktadır. Çalışanların işletmelerdeki verileri analiz ederken veya bir problemi çözerken ; Nicel ve Nitel verilerde temel istatistiksel araçların ve grafiklerin etkin kullanılmasını ve yaygınlaştırılması çok önemlidir.Çalışanlar konulara analitik yaklaşımlar getirerek firmanın gelişimine ve kendi gelişimlerine katkıda bulunurlar.
Problem Çözmede Hangi İstatistiksel Araçlar Mevcut?
- Temel İstatistiksel Araçlar
- Hata Olasılık Hesaplamaları
- Grafik Analiz Yöntemler
- İstatistiksel (Hipotez) Testler
- İstatistiksel Proses Kontrolü -İPK (SPC)
Verinin Sağladıkları
- Gerçekten olanla bizim düşündüğümüz arasındaki farklılıkları gösterir
- Daha önceden olan tecrübelerin doğrulanmasını sağlar.
- Başlangıç performansını gösterir.
- Problemin geçmiş zamandaki durumunu gösterir.
- Süreçte yapılan değişiklerin işe yarayıp yaramadığını gösterir.
- Değişkenliği oluşturan ilişkileri yakalayabilmemizi sağlar.
- Süreci kontrol etmemizi sağlar.
- Gerçek problemi çözmeyecek yaklaşımlardan uzak durmamızı sağlar.
Veri Tipleri
Veriler ana başlıkta Nicel ve Nitel olarak ikiye ayrılır. Nicel veri birimi olan, bir ölçüm cihazıyla elde edilen ve virgülden sonrasının anlamlı olduğu veriye verilen isimdir. Nicel veri gidişat gösterdiği gibi Nitel veri sadece sonuç gösterir.
Varyasyon – Değişkenlik
Örnek : Prosesin sigma seviyesi 0,86 olup spek 10+-0,5 dışında olma ihtimali %19.5
Grafik Analiz Araçlar
Örnek -Kutu (Box Plot) Grafiği
Örnek -Pareto Grafiği
Hipotez Testi Pratik Kullanımı
Test İstatistiği ve P Değeri : Grafiksel Görünüm
P değeri olasılık değeri olup hangi kararı alacağımızı gösteren istatistiktir.Başka bir deyişle Alternatif hipotezi Kabul edersek alacağımız riskin adıdır.En fazla alacağımız risk alfa riski (aksi belirtilmedikçe) olarak adlandırılır ve sayısal değeri 0,05 dir.
Güven Seviyesi (CL) ve Güven Aralığı (CI)
Sınırlı sayıda veriden alınan örneklemeyle ana kütleyi (popülasyonu) tahmin etmek için Güven Seviyesi (%95) ve Güven Aralığı kavramları kullanılmaktadır.
Hipotez Testleri (Nicel ve Nitel)
Bu testler arasında en bilinenleri 2 sample-t, ANOVA, 2 Proportion-test ve Ki-Kare testidir.
İstatistiksel Proses Kontrolü-İPK (SPC)
İstatistiksel : Süreç değişkenliğini izlemek için örnekleme yöntemiyle istatistikten yararlanılır.
Proses : Zamanla bir değişkenlik gösteren herhangi bir adım.
Kontrol : Sürecin değiştiğine dair erken bir uyarı verir. Bu uyarı size proseste kararlar almanıza yardımcı olur çünkü hala bu değişkenliği nihai ürüne ulaşmadan düzeltme şansınız vardır.
Değişkenlik kaynakları (Özel Sebep ve Genel Sebep)
Kontrol Limitleri ve Kontrol Dışı Şartlar
İPK İyileştirme Adımları
Spek ve Kontrol Limiti Karşılaştırma
Erkan Turan
